MIASTA KUJAW I POMORZA
pionowo, panoramicznie, z drona

Autor: Marek Czarnecki

Autor o projekcie:
Panoramy zawsze fascynowały twórców obrazu. Już w końcu XVIII wieku wynaleziono technikę malowania panoram cylindrycznych. Autorem wynalazku był Robert Barker, irlandzki malarz mieszkający w Szkocji. Jego wynalazek i pasja skutkowały olbrzymim rozwojem malarstwa panoramicznego w XIX i początkach XX wieku. Poszukiwania prezentacji szerszej perspektywy obrazu fotograficznego doprowadziły do wynalezienia pierwszych panoramicznych aparatów wykorzystujących dagerotypię, już w cztery lata po jej ogłoszeniu w roku 1839. Aparaty panoramiczne towarzyszyły wszystkim etapom rozwoju technik fotograficznych. Zmieniały się podłoża materiałów fotograficznych, czułości, powstały możliwości rejestracji obrazu w kolorze. Wszystkim tym etapom rozwoju fotografii towarzyszyły aparaty panoramiczne, umożliwiające tworzenie panoram cylindrycznych, przeznaczonych do dalszego powielania, najczęściej poprzez wykonanie kopii stykowych. Świat oglądany panoramicznie pobudzał wyobraźnię i dostarczał niezapomnianych wrażeń.

Rewolucja technologiczna, polegająca na wynalezieniu aparatów cyfrowych i wykorzystaniu fotografii w przestrzeniach wirtualnych, dała nowy impuls rozwoju fotografii panoramicznej. Rozwinęły się techniki wykonywania panoram fotograficznych, bazujące na łączeniu w odpowiednich programach pojedynczych zdjęć cyfrowych w panoramy sferyczne, cylindryczne, jak również panoramy wielkich rozmiarów, określane mianem gigapikselowych, czyli o wielkości powyżej miliarda pikseli. Rozwinęły się również techniki wydruków fotograficznych, umożliwiające autorom prezentację wielometrowych panoram z fotograficzną jakością wydruków. Kolejnym impulsem w rozwoju panoram było udostępnienie dronów do celów rejestracji obrazu fotograficznego. Pokonana została w ten sposób bariera wysokości i swobodnego wyboru punktu wykonywania fotografii. Fotografia panoramiczna zainteresowała mnie na przełomie XX i XXI wieku. Był to okres fotografii panoramicznej wykonywanej na filmach za pomocą aparatów fotograficznych z obrotową głowicą, wykorzystujących filmy zwojowe lub małoobrazkowe. W oparciu o aparat panoramiczny i filmy slajdowe wykonałem wspólnie z Jadwigą kilka tysięcy panoram. Na ich bazie powstały albumy i wystawy. Rozwój aparatów cyfrowych w pierwszej dekadzie XXI wieku spowodował, że rozpocząłem, wspólnie z Jadwigą, przygodę z panoramami cyfrowymi. Zmieniła się technika fotografowania - zamiast zapisu ciągłego na filmie wykonywało się kilkanaście lub kilkadziesiąt fotografii, które po połączeniu i retuszu tworzyły końcową panoramę. Różnica w stosunku do filmu polegała na tym, że panoramę na slajdzie można było zobaczyć dopiero po wywołaniu filmu, ale za to w końcowej postaci, a fotografując panoramę cyfrowo, mamy podgląd i kontrolę nad każdym zdjęciem składowym, lecz pełną panoramę zobaczymy dopiero po złożeniu w komputerze i późniejszym wyretuszowaniu. 

Panoramy pionowe, które dominują w projekcie zostały uzupełnione o panoramy w ujęciu poziomym, przedstawiające dane miasto. Obrazy fotograficzne w panoramicznym pionowym ujęciu ukazują przestrzenie miast i miasteczek w postaci obrazów o proporcji boków 1:2 aż po 1:4.  Miasta oglądane z góry urzekają geometrią ulic i placów, kształtowanych przez dziesięciolecia liczną i różnorodną zielenią. Jednocześnie dostrzegamy w nich rozwój ostatnich kilkudziesięciu lat oraz wpływy architektoniczne różnych kultur, będące skutkiem burzliwej, wielowiekowej historii miast i regionu. 

Realizując projekt przejechaliśmy w ciągu prawie sześciu miesięcy tysiące kilometrów po województwie kujawsko-pomorskim. Zobaczyliśmy wszystkie miasta regionu, wykonaliśmy łącznie ponad 600 panoram, z których ponad 200 wybraliśmy do tego projektu. 

Marek Czarnecki